Según el caberu barómetru autonómicu, el 30,7% del pueblu asturianu ta a la escontra del modelu autonómicu y ye favoratible a un sistema centralizáu,el triple que va ocho años y la cifra cimera dientro del estáu.Ye un datu importante y que paez tar en continuu crecimientu,polo qu’amás d’esmolecer ye dalgo colo que reflexonar.
Lo primero que camiento ye que nun me surpriende,ya que ye bien sabío que n’Asturies hai un descontentu xeneral pa col modelu autonómicu impuestu na dómina post-franquista-como reflexu d’esi descontentu tenemos el 39% d’abstención nes caberes eleiciones autonómiques-.El modelu autonómicu aportó a Asturies acompañáu d’un estatutu probetayu,discriminación y represión llinguística,cultural ya ideolóxica;desendolque de midíes neolliberales,col consiguiente esfarrape industrial,económicu y social;construcción d’un réxime afitáu nel caciquismu,el clientelismu,l’amiguismu y el sucursalismu;somorguiamientu de los intereses d’Asturies baxo los intereses del estáu-o de la XE- en temes como financiación,politiques agraries,infraestructures…En resume,non sólo nun iguó los problemes d’Asturies,sinón qu’amás empeorolos en munchos aspeutos,polo que’l descontentu,amás de lóxicu,ye comprensible.
Sicasí,la refuga al modelu autonómicu d’anguaño nun ye dalgo esclusivo d’Asturies,pero n’otros llugares dase’l fenómenu opuestu.Asina,n’otres comunidaes el xiru dase haza espresiones anticentralistes,ye dicir,gueten la igua a los sos problemes nuna mayor descentralización o na independencia dafechu del estáu.
Entós, ¿por qué n’Asturies la reaición ye’l crecimientu del centralismu?
En primer llugar,paezme nidio que los axentes uniformizadores del estáu ,xunta los gobiernos autonómicos calteníos pol tríu PSOE-PP-IX,ficieron un bon llabor ideolóxicu y propagandísticu no cincante al caltenimientu de la xunidá del estáu.Poro,el modelu autonómicu ye refugáu,pero la población gueta les alternatives dientro de la cadarma del estáu español,refugando –o más bien nin plantegándose- igües o alternatives más alló de la muria que supó l’estáu.
En segundu llugar,esi llabor pro-xunidá estatal ye tan efeutivu en parte porque’l pueblu asturianu nun escuchó alternatives,ye dicir,na mayoría de los casos nun se planteguen alternatives independentistes pol so desconocimientu o porque nadie-yos faló de los sos beneficios, más que por tar a la escontra d’elles.Polo tanto,hai un furacu que tenemos qu’enllenar pa que l’altavoz de l’alternativa que ye l’independentismu asturianu llegue a la xente,desplicando qué ye la independencia,por qué la queremos,cómo algamala,cuándo,etc,ensin dar por sentao que’l pueblu asturianu conoz la rempuesta porque,lloñe del movimientu independentista,el desconocimientu ye absolutu.
Ye necesariu un trabayu ideolóxicu constante como arma que sustituya’l pilancu que supón el vacíu que sofrimos y vamos siguir sofriendo nos “mass-media”,y como ferramienta que seya quién a facer que’l mensax aporte a la sociedá,que llueu podrá aceptalu o non,pero conoceralu.
El modelu autonómicu en sí mesmu,ye un modelu que teóricamente pue ser válidu como fueya de ruta o camín haza la soberanía d’Asturies,algamando progresivamente competencies,soberanía económica y política…Ye dicir,como un procesu de descentralización progresiva y de “preparación” de les distinte estayes del país pa la dixebra.
La realidá ye que nun ye más qu’una teoría,como amosa’l casu del conflictu estatutariu catalán.L’estáu acepta’l modelu autonómicu hasta un límite,que ye l’amenaza del frayamientu del estáu,y eso sólo en casos esceicionales como pue ser el catalán o el vascu.Polo tanto,na práutica l’estáu de les autonomíes ta liquidáu como proyeutu válidu de futuru pa les distintes naciones del estáu.
El desconocimientu d’otres alternatives lleva al puxu del centralismu,y ehi ta la hestoria p'amosar les sos consecuencies.
Adrían Calvillo.
